Salı, Eylül 27, 2011

etik



Anlaşıldığı üzre, bugünkü dersimizin konusu "Countries". 5. sınıf grupları ile ülke-millet-bayrak çalışıyoruz. Bu bir giriş çalışması, ülkeleri haritada göstermenin yararlı olacağını düşünerek kıytırıktan bir Avrupa haritası çiziyorum tahtaya, önceden hazırladığım bayrakları göstererek ve millet isimlerini okuyarak tahmin etmelerini sağlıyorum. Kimisi La Liga'dan çağrıştırdığı İspanya bayrağını tahmin ediyor, kimisi Türkçe'deki okunuşlara yakın olduğundan. Kimilerini hep birlikte kodluyoruz mesela,
Italian Flag-pizza,
green-biber
white-peynir
red-domates
Bu fikir hepsinin hoşuna gitti zira bu motivasyon diğer ülkelere de yansıdı.
Etkinlik tamamlandığında artık kitaptan devam etmek üzereydik ki bir öğrenci "Tiçır, tahta çok güzel oldu." dedi, aslında daha da güzel şeyler söyledi de şımarmamak için yazmıyorum.
Peki, ister misiniz fotoğrafını çekeyim?
-Çeeek çek tiçır, bizi de çek.

Orada bir soluklandık. Biz bugün ülkeleri konuşmanın yanında çocuk istismarından söz ettik. Onlara, 18 yaşından küçük oldukları için ailelerinden izin almadan onları fotoğraflayamayacağımı, kendilerinin de, başka birileri fotoğraflarını çekmek istediğinde, buna izin vermemeleri gerektiğini söyledim.

Çocuk fotoğrafları çekmek üzerine etik anlayışı genelde bu şekilde. Ne durumlarda gönül rahatlığıyla bir çocuk fotoğraflanır bilmiyorum. Bu zamana kadar da hep tedirgin oldum, ya çekerken izin aldım, ki o zaman doğallık kalmıyordu, ya da o an'ı yakaladıysam mutlaka yanındaki büyüğe gidip fotoğrafı gösteriyordum: "İstemezseniz eğer şimdi silebilirim."

Onlara etik gerekliliğini, en azından kendi etik biçimlerini oluşturmaları için, örneklerle anlattım, neler olabileceğini sıraladım. Sahi ne olabilirdi sadece bir fotoğrafın sonucu?

Küçük duruma düşebilirlerdi. Yani derste gülüp eğlenmiş olabiliriz, taklit yapmış olabiliriz mesela, o durum ders içinde gayet normal görünebilir ama kişi, yani fotoğraflanan ya da görüntüye alınan öğrenci, kendini herhangi bir internet sitesinde görmek veya başkaları tarafından o durumda görünmek istemiyor olabilir.

İçeriği uygun olmayan ve yasak sitelerde bu fotoğraflar değiştirilip yayınlanabilirdi.

Ya da hiç alakası olmayan yasal bir site, bu fotoğrafları kullanıp reklam yapabilir, onları kullanarak para kazanabilirdi.

Kocaman olan gözler, hayretler içinde kalmıştı o zaman.

Cep telefonumla çektiğim fotoğrafta, şimdi dikkatle bakmanızı istediğim, ortada en altta görünen, bir öğrencinin saçları. Kasıtlı çekmedim, çekerken öndeki öğrencinin merak edip ayağa kalkması sonucu oluşan bir görüntü. Ama buraya bu şekilde eklemem kasıtlı, bir tepki, bu yazıyı okuyan herkes için, okuyan ulaştırsın, gören uyarsın. "Ahaha ne komik lan." diye paylaşılan çocuk videoları kaldırılsın, beğeni kazanmak için eklenen fotoğraflar silinsin. Bunu sadece ben değil, "onlar" da istiyor.